Veiligheid in het magazijn: Zo vermijdt u preventief ongevallen
Het werk in het magazijn is niet alleen logistiek en fysiek veeleisend, maar vormt ook een belangrijke uitdaging op het vlak van ongevallenpreventie: Het intern transport en de opslag van goederen en voorwerpen, die soms zeer zwaar zijn, brengen een niet te onderschatten risico op verwondingen met zich mee. Daarbij komen de soms nogal smalle werkvlakken die de werknemers op de bouwplaats met allerlei stellingen, apparatuur en voertuigen (zoals vorkheftrucks,pallettrucks en magazijnsystemen) moeten delen.
Met het oog op deze feiten verplichten de relevante bepalingen van het Duitse arbeidsrecht iedere ondernemer of uitbater van een magazijn om passende beschermende maatregelen te nemen op het terrein waarvoor hij verantwoordelijk is. Het negeren van deze voorschriften kan leiden tot bedrijfs- en werkonderbrekingen, maar ook tot schadeclaims en strafrechtelijke vervolging.
Mogelijke bronnen van gevaar
De potentiële bronnen van gevaar en risicofactoren in het magazijn zijn divers en moeten altijd met inachtneming van de plaatselijke omstandigheden worden beoordeeld. Typische ongevallen en schadegevallen die individuele situaties overstijgen, zijn onder meer: Botsingen met magazijnvoertuigen; beknelling door laad- of losfouten; verwondingen door het aanraken van vaste voorwerpen (vooral bij uitstekende of vallende goederen) en scherpe randen; crashes en omvallende rekken, evenals lichamelijke of geestelijke uitputting door overwerk, tijdsdruk en gelijkaardige factoren. Hoewel de wettelijke voorschriften inzake veiligheid op de werkplek voortdurend worden verstrengd, blijkt uit de statistieken dat elk jaar zo’n tienduizenden incidenten gebeuren die onder de bovengenoemde voorbeelden kunnen worden geklasseerd. Werkgevers en magazijnverantwoordelijken moeten daarom in een alomvattend veiligheids- en preventieconcept investeren om zichzelf en hun werknemers zo goed mogelijk tegen dergelijke incidenten te beschermen.
Werknemersgerelateerde maatregelen: gezondheidsbescherming, opleiding en uitrusting
Preventiemaatregelen met betrekking tot ongevallen in het magazijn kunnen op basis van verschillende aandachtspunten worden onderverdeeld: Eerst en vooral gaat het om de werknemers zelf, voor wie de werkgever passende voorzorgsmaatregelen moet nemen om hun veiligheid te garanderen. De verordening betreffende het hanteren van lasten (LastenhandhabV), dat ook typische magazijnwerkzaamheden omvat (het manueel hanteren van lasten), biedt belangrijke aanwijzingen. Deze verordening verplicht het gebruik van technische hulpmiddelen en de implementatie van maatregelen om de gezondheid en veiligheid van de werknemers te waarborgen. Daarbij moet de werkgever letten op aspecten zoals het binnenklimaat, de fysieke belasting, het werktempo en voldoende rusttijden. Volgens de verordening zijn ook het redelijke lastgewicht, de lichaamshouding die nodig is om het werk uit te voeren, de transportafstand en de werkhoogte belangrijke criteria.
Ook de beroepskwalificatie en de uitrusting van de werknemers spelen binnen dit kader een belangrijke rol. De adequate opleiding van vorkheftruckbestuurders is bijzonder belangrijk voor de veiligheid in het magazijn. Hieromtrent dienen de ondernemingen de desbetreffende voorschriften van de Duitse wettelijke ongevallenverzekering te raadplegen (met name: DGUV-Grundsatz 308-001 en DGUV-Vorschrift 68 over gemotoriseerde transportwerktuigen en het gebruik ervan). Een basis- en gespecialiseerde opleiding in combinatie met grondige bijscholing dragen rechtstreeks bij tot de vermindering van de kans op ongevallen. Wat de verdere uitrusting van de werknemers betreft, moet aandacht aan de beschikbaarheid van voldoende, hoogwaardige beschermende kleding worden besteed (fluovestjes, helmen, veiligheidsschoenen met stalen neuzen, enz.)
Structurele en organisatorische maatregelen: Veiligheidsgerichte magazijnindeling en regelmatige inspecties
Het tweede aandachtspunt bij de preventie van ongevallen is de structurele indeling van de magazijninrichting. De veiligheid van de stellingen is in dit verband cruciaal: Zo moeten de door de fabrikant gespecificeerde belastingsgrenzen van de stellingen overeenstemmen met de operationele vereisten en tijdens het vullen strikt worden nageleefd. Het gevaar van vallende goederen kan door bepaalde inrichtingen voor stellingen worden beperkt, zoals doorloopbeveiligingen of achterwandroosters. Bovendien moeten de steunen van de stellingen worden beschermd tegen schade als gevolg van onbedoelde botsingen met voertuigen. Dergelijke botsingen kunnen namelijk de stabiliteit van de gehele constructie schaden. Met dit gevaar wordt rekening gehouden door een bots- of aanrijdingsbeveiliging aan te brengen. Voor bepaalde stellingen gelden speciale voorschriften: bijvoorbeeld valbeveiliging voor hoge stellingen of het gebruik van lasers voor mobiele stellingen of in magazijnen met smalle gangen.
Andere elementaire veiligheidsmaatregelen zijn onder meer het creëren van lichtscenario’s die aan de werkplek zijn aangepast en een begrijpelijke bewegwijzering in het magazijn. Loop- en rijwegen moeten duidelijk aangegeven of afgebakend zijn. Verder moeten de afmetingen en de toestand van deze wegen voldoen aan de wettelijke en interne voorschriften. De vloer van het magazijn moet eveneens schoon worden gehouden en mag geen beschadiging vertonen, die het verkeer en de veiligheid van voetgangers in gevaar kan brengen. Het derde aandachtspunt, naast de werknemersgerelateerde en structurele maatregelen, is het organisatorische niveau: Naast een slimme indeling van de arbeidsprocessen en duidelijke gedragsregels (geen verplaatsing van goederen door werknemers en machines tegelijk!), is een regelmatige controle van de rekken of stellingen absoluut verplicht. Dit moet op regelmatige intervallen worden uitgevoerd door een externe deskundige of een vertegenwoordiger van de fabrikant en nauwkeurig worden gedocumenteerd.